Học giỏi có giúp bạn trở nên giàu có không? Thật khó để nói sự giàu có bắt đầu từ đâu, nhưng đa số những gì của cải của con người làm ra đều phải do một tổ chức, cá nhân hội tụ đủ ba yếu tố: con người, vốn và công nghệ.
Con người ở đây là những người có thể tham gia hệ thống sản xuất. Vốn ở đây chủ yếu là tư liệu sản xuất. Và công nghệ là năng lực khai thác, vận hành của những người tham ra hệ thống đó.
Theo lý đó thì học giỏi chỉ giúp bạn giải quyết được hai bài toán là con người và công nghệ. Bạn có con người là cá nhân bạn, và trình độ, khai thác, vận hành của bạn chính là công nghệ.
Nhưng bài toán vốn thì khó hơn nhiều, không phải chỉ cần cố gắng là đủ. Với con người bạn có thể thuê, với trình độ bạn cũng chỉ cần cố gắng. Nhưng vốn thì không, không dễ dàng để có vốn đến vậy.
Nếu như chỉ cần cố gắng mà có vốn thì loài người những người giàu có nhất là những người chăm chỉ nhất, vậy thì một số người làm việc quần quật phải giàu có chứ, tại sao đa phần họ phải khổ? Cuộc cạnh tranh về vốn là vô cùng ác liệt, con người đã sử dụng mọi thủ đoạn, phương pháp khác nhau như mua bán, hợp tác, đàm phán... tới những thủ đoạn để tranh giành từ thị trường, đến nguyên nhiên liệu, mặt bằng sản xuất.
Có một đặc điểm chung của đa phần người giàu có là những người làm trong lĩnh vực dịch chuyển tài sản chứ không phải là những người sản xuất. Thật vậy những người giàu có đa phần là dân buôn bán, bao gồm cả bất động sản, lẫn xuất khẩu lao động.
Họ dịch chuyển tài sản, tiền từ những nơi ít giá trị (thừa thãi) tới những nơi thiếu thốn với giá cao. Ngân hàng dịch chuyển tiền từ người thừa tiền sang người thiếu tiền để cho vay. Nghề hàng hải dịch chuyển tài sản, của cải từ nước sản xuất tới nước tiêu dùng để ăn chênh lệch giá trị.
Người buôn bán dịch chuyển hàng hóa từ nước này, vùng này sang nước khác, vùng khác. Xuất khẩu lao động cũng chính là dịch chuyển tiền từ nước giàu có như về những nước nghèo hơn để ăn chênh lệch giá trị tiền tệ.
Dân thành thị đa phần vốn không tham gia sản xuất, mà chỉ là những người cho thuê các dịch vụ như nhà ở, điện nước... bán lại cho lao động nhập cư vẫn là người giàu, trong khi phần lớn lao động nhập cư lại là người nghèo. Có thể thấy tiền, chứng chỉ tín dụng chỉ là những khoản nợ, ai kinh doanh, dịch chuyển tiền, tín dụng... gọi chung là giấy nợ vẫn là những người giàu. Cũng chả khác gì cho vay lãi cao là mấy.