Mấy ngày nghỉ lễ, tôi dành thời gian vào đọc một số bài về tuyển sinh đại học năm nay. Mấy hôm trước là thông tin về hơn 122.000 thí sinh đỗ đại học những bỏ nhập học, còn hôm nay là thông tin tuyển bổ sung của hơn một trăm trường đại học, trong đó có những trường tuyển bổ sung hàng nghìn chỉ tiêu.
Nhìn điều kiện tuyển sinh của nhiều trường, có vẻ như chỉ cần đỗ tốt nghiệp là có thể vào học đại học. Nhưng học đại học như thế để làm gì?
Cách đây 5 năm, gia đình hai bên nội ngoại của tôi có 6 tân sinh viên của các trường đại học và cao đẳng. Cả sáu đứa đều sinh năm 2001.
Ba đứa con gái thì một đứa vào trường kỹ thuật lớn, một đứa vào trường tầm trung, một đứa học cao đẳng về dược.
Ba đứa con trai thì một đứa vào ngành xây dựng, một đứa vào trường ít tên tuổi học công nghệ, và một đứa học cao đẳng về điện.
Hết năm thứ nhất, đứa học trường tầm trung nghỉ học để lấy chồng. Hết năm thứ ba, hai đứa học cao đẳng tốt nghiệp. Đứa học dược đi làm ở một phòng khám, lương không cao lắm, nhưng công việc nhẹ nhàng, mới lấy chồng đầu năm nay, tháng 10 này sinh em bé. Đứa học điện đi làm công trình ở Hà Nội hơn năm, hiện nay làm công nhân kỹ thuật trong một khu công nghiệp ở Hải Phòng, thu nhập ở mức khá.
Đứa học trường kỹ thuật lớn tốt nghiệp xuất sắc, nhận bằng Kỹ sư sớm một học kỳ và đầu quân cho một tập đoàn công nghệ viễn thông từ đầu năm 2024, chuẩn bị học tiếp thạc sĩ.
Còn hai đứa học xây dựng và công nghệ thì hiện nay vẫn đang nợ môn, chưa xác định được khi nào thì trả nợ xong và tốt nghiệp được, trong đó một đứa còn báo nợ và gần đây gia đình không liên lạc được nhưng vẫn liên lạc thường xuyên với bạn bè.
Chỉ có 6 đứa con cháu của nhà mình thôi mà tôi có cảm giác giống như mô hình rút gọn của cả một lứa thanh niên được sinh ra đầu những năm 2000 lựa chọn đi học đại học, cao đẳng trong nước vậy.
Đầu vào dễ dàng khiến cho một bộ phận học sinh vừa tốt nghiệp THPT không biết tự lượng sức mình, háo hức đăng ký học đại học để rồi trải qua những tháng ngày "vật vã" trên ghế giảng đường mà chẳng định hình được tương lai sẽ ra sao.
Gần đây, mỗi lần gặp nhau, những bố mẹ của 6 đứa sinh năm 2001 ấy lại bảo nhau: Giá như chúng nó (trừ cháu học trường tốt) đều chỉ học cao đẳng thôi có phải đỡ bao nhiêu không.
Vậy nên năm nay có đứa cháu sinh năm 2006, đỗ nguyện vọng 4 ngành Ngôn ngữ Anh của một trường truyền thống về nông nghiệp, chúng tôi đã tư vấn cho bố mẹ cháu và phân tích, định hướng để cháu lựa chọn đi học cao đẳng.
Tất nhiên, tư vấn là một chuyện, còn lựa chọn như thế nào chúng tôi vẫn tôn trọng quyết định của con cháu mình. Có lẽ vì không muốn giống các anh chị em nên đứa cháu 2006 của tôi đã quyết định ghi danh vào một trường Cao đẳng.
Ở thời điểm hiện tại, gia đình chúng tôi và cháu coi đó đó là sự lựa chọn phù hợp.
Nguyễn Thanh Nga
(Giáo viên)