Đội tuyển Việt Nam sắp có hai trận giao hữu với Thái Lan và Nga nhằm chuẩn bị cho giải vô địch Đông Nam Á vào cuối năm. Đây là cơ hội để HLV Kim rà soát đội hình, tiếp tục hoàn thiện lối chơi và giúp các cầu thủ làm quen dần với triết lý của mình.
Các khuôn mặt triệu tập lần này đa phần là các khuôn mặt cũ, sơ đồ chiến thuật cũng là ba trung vệ quen thuộc. Nhưng cách vận hành của ông Kim có khác gì so với hai người tiền nhiệm, chúng ta có thể biết được đại khái thông qua hai trận đấu đầu tiên của ông Kim
Sơ đồ ba trung vệ của ông Park
Ba trung vệ của ông Park thường đứng dang ngang, mở rộng về hai biên nhằm bịt khoảng trống cho các hậu vệ cánh dâng cao tấn công.
Dưới thời ông Park, tuyển Việt Nam phát triển bóng theo khối đội hình 3-2 với hai tiền vệ trung tâm là Hoàng Đức và Hùng Dũng. Hoàng Đức chơi thấp nhất làm nhiệm vụ thu hồi và phát triển bóng. Hùng Dũng làm tiền vệ con thoi tạo sự kết nối giữa các tuyến. Hai wing back nhô cao bên phần sân đối phương kết hợp với hai tiền đạo nhằm tăng áp lực với hàng phòng ngự đối phương hoặc nhằm tăng thêm quân số ở hàng tiền vệ. Bằng chứng là dưới thời ông Park ta thường xuyên thấy các hậu vệ cánh có mặt trong vòng 16m50 của đối phương.
Sơ đồ ba trung vệ của ông Troussier
Ba trung vệ của ông thầy người Pháp cũng dang ngang nhưng lúc này một tiền vệ trung tâm sẽ giật về tạo thành khối bốn người như hình trên. Thường người dật về là Thái Sơn và anh cũng nhận nhiệm vụ phát triển bóng cũng như kéo bóng lên phía trên.
Hai hậu vệ cánh dưới thời ông Troussier cũng không dâng cao mà được kéo xuống thấp nhằm tăng quân số ở phần sân nhà và tăng khả năng kiểm soát bóng ở phần sân nhà. Đó là lý do chúng ta ít thấy những cầu thủ như Minh Trọng hay Xuân Mạnh xuất hiện ở 1/3 sân đối phương. Đó cũng là lý do đội tuyển Việt Nam tấn công cánh ít hiệu quả dưới thời ông thầy người Pháp.
Sơ đồ ba trung vệ của ông Kim
Nhìn vào sơ đồ trên ta thấy ông Kim khá giống ông Park, cũng là khối sơ đồ 3-2 với cặp tiền vệ trung tâm là Hoàng Đức và Hùng Dũng, hai hậu vệ cánh dâng cao tạo áp lực với hàng phòng ngự đối phương. Tuy nhiên sự khác biệt lớn nhất là ba trung vệ của ông Kim lại chơi khá gần nhau, điều này tạo ra những khoảng trống khá lớn trên sân.
Các cầu thủ Việt Nam hình như chưa quen với sơ đồ này nên trong hiệp 1 trận gặp Philippines, chúng ta liên tục bị đối phương khoét vào hai cánh khi các Wing Back chưa kịp lui về và các trung vệ trái của chúng ta chưa chiếm lĩnh được các khoảng trống trên sân.
Bằng chứng là nếu đội bạn tận dụng thời cơ tốt hơn, chúng ta đã thủng lưới hai bàn ngay trong hiệp 1. Điều này cũng dễ hiểu bởi các trung vệ chúng ta đã quen với việc chơi mở rộng về hai biên hơn là bó hẹp ở vị trí trung lộ. Điều này cũng khiến Việt Nam tấn công hay phát triển bóng khá tối trong hiệp 1.
Thật ra có một người áp dụng sơ đồ ba trung vệ đứng gần nhau khá là thành công đó là Thomas Tuchel khi ông làm HLV ở Chelsea, đặc biệt là trong trận chung kết Champion League 2021 với Manchester City. Đó là một trong những trận đấu mà Pep cũng thừa nhận là tệ nhất sự nghiệp cầm quân của ông.
Chiến thuật tiền đạo ảo xâm nhập từ trung lộ của Pep ( lúc ấy chưa có Haaland) hoàn toàn bị áp chế bởi khối sơ đồ ba trung vệ bó hẹp của Tuchel. Chelsea tấn công tốt hơn trong suốt cả trận. Dù hai cánh dâng cao, các trung vệ vẫn luôn bịt các khoảng trống kịp thời khiến cho MC cực kì bế tắc, đến phút thứ 70 Pep mới có sự thay đổi nhưng quá muộn.
Trở lại với đội tuyển Việt Nam. Trong hiệp 2 trận gặp Philippnes, các trung vệ đã chiếm lĩnh không gian tốt hơn nên chúng ta tấn công tốt hơn và có được ba bàn thắng. Đồng thời 2 hậu vệ cánh dâng cao cũng làm cách tấn công của Việt Nam dưới thời ông Kim trực diện hơn và phóng khoáng hơn so với thời ông Troussier. Nếu may mắn hơn, Văn Thanh đã có bàn thắng sau pha bất ngờ xâm nhập vòng cấm đối phương trong trận gặp Iraq.
Như vậy chỉ trong hai trận đấu, chúng ta cũng đã có những bước nhìn đầu tiên về đội tuyển Việt Nam dưới thời ông Kim, có cũ có mới.
Các cầu thủ cũng cần thêm thời gian để làm quen với triết lý mới. Ông Kim cũng còn nhiều việc phải làm tuy nhiên nét tích cực là chúng ta đã tấn công trực diện hơn, có nhiều cơ hội hơn, tâm lý các cầu thủ thoải mái hơn. Còn những thay đổi lớn hơn về lối chơi chúng ta hãy chờ thêm hai trận tới đây để biết rõ hơn.
Phương Đường Kính